Bybit TR, blok zinciri ve Web3 dünyasında öne çıkan trendleri ele aldığı serisinde bu hafta “Çok Taraflı Hesaplama (MPC)” konusunu gündeme taşıyor.
Gizlilik ve güvenlik için yeni nesil yöntem
Çok taraflı hesaplama (Multi-Party Computation – MPC), birden fazla kişinin gizli verilerini paylaşmadan ortak bir hesaplama yapmasına imkan tanıyan bir kriptografi tekniğidir. Bu yöntem sayesinde, internet üzerinde işlem yapılırken bilgiler korunur ve güvenlik üst seviyeye taşınır.
Bunu somut bir örnekle düşünelim:
Bir Web3 projesinde çalışan üç mühendis, maaş ortalamalarını öğrenmek istiyor fakat hiçbiri kendi maaşını açıklamak istemiyor. MPC protokolü sayesinde herkes verisini gizli tutuyor ancak sistem ortalama maaşı doğru şekilde hesaplayabiliyor. Burada önemli olan, verilerin parçalara ayrılıp yalnızca hesaplama için kullanılmasıdır. Böylece hem gizlilik korunur hem de doğru sonuç elde edilir. Üstelik bazı katılımcılar kurallara uymasa bile, MPC diğerlerinin bilgilerini korumaya devam eder.
MPC’nin geçmişi
MPC, kriptografi alanında 1970’li yıllarda ortaya çıkmış, 1980’lerde ise uygulama alanı bulmuştur. Geleneksel kriptografi dış tehditlere karşı koruma sağlarken, MPC aynı sistemdeki kullanıcıların verilerinin birbirinden saklanmasına odaklanır.
Bugün bu teknoloji; dijital varlık güvenliği, MPC tabanlı cüzdanlar ve dijital açık artırmalarda bilgi gizliliğini korumak için kullanılmaktadır.
MPC cüzdanlar
MPC teknolojisinin en bilinen kullanım alanlarından biri de kripto cüzdanlardır. MPC cüzdan, özel anahtarı tek bir noktada tutmak yerine farklı parçalara böler ve taraflara dağıtır. Bu yöntem sayesinde hacklenme, veri sızıntısı veya anahtar kaybı riskleri en aza indirilir.
Peki bu teknoloji multisig cüzdanlardan nasıl ayrılıyor?
-
Multisig cüzdanlarda bir işlem onaylanmadan önce birden fazla özel anahtar gerekir.
-
MPC cüzdanlarda ise tek bir anahtar parçalanarak farklı taraflara dağıtılır.
Yani amaç aynı olsa da işleyiş farklıdır.
Avantajları
MPC cüzdanlar, hem saklamalı (custodial) hem de kullanıcı kontrollü (non-custodial) cüzdanların artılarını bir araya getirir:
-
Gizlilik: Veriler sürecin her aşamasında şifrelenir.
-
Güvenlik: Tek bir kırılma noktasına bağımlılık ortadan kalkar.
-
Kolaylık: Soğuk cüzdan ihtiyacını azaltarak çevrimiçi kullanım kolaylığı sunar.
Kullanım alanları
Günümüzde birçok finans kuruluşu, hem iç tehditlere hem de dış saldırılara karşı koruma sağlamak için MPC teknolojisine yönelmektedir. Kurumlar, varlıklarını daha güvenli saklamak adına bu yöntemi giderek daha fazla benimsemektedir.
Sonuç
Çok taraflı hesaplama (MPC), dijital varlık güvenliğinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor. Kurulum maliyetleri ve teknik zorluklar dezavantaj gibi görünse de sunduğu güvenlik, gizlilik ve kullanım kolaylığı sayesinde hem bireysel kullanıcılar hem de kurumlar için giderek daha cazip hale geliyor. Dijital ekosistem geliştikçe MPC’nin rolünün daha da artacağı öngörülüyor.
Bilgi Kutusu: MPC Hakkında Kısa Notlar
-
Açılımı: Multi-Party Computation (Çok Taraflı Hesaplama)
-
İlk kullanım: 1980’lerde kriptografi araştırmaları
-
Günümüzdeki rolü: Kripto cüzdanlar, dijital açık artırmalar, kurumsal güvenlik
-
Avantajları: Gizlilik, güvenlik, kolay kullanım
-
Multisig’den farkı: MPC’de tek anahtar parçalanıp dağıtılır, Multisig’de birden fazla anahtar gerekir
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. MPC neden önemlidir?
MPC, farklı tarafların gizli verilerini paylaşmadan ortak bir hesaplama yapmasına olanak tanır. Bu sayede güvenlik ve gizlilik korunur.
2. MPC cüzdan ile multisig cüzdan arasındaki fark nedir?
Multisig’de bir işlem için birden fazla anahtar gerekirken, MPC’de tek anahtar parçalanarak taraflara dağıtılır.
3. MPC cüzdanlar bireysel kullanıcılar için uygun mu?
Evet. Hem bireysel kullanıcılar hem de kurumlar, daha güvenli ve kolay erişilebilir bir cüzdan deneyimi için MPC teknolojisini kullanabilir.
4. MPC’nin dezavantajları var mı?
Evet, kurulum maliyeti ve teknik karmaşıklık dezavantajları arasında sayılabilir. Ancak güvenlik ve gizlilik avantajları bu durumu dengelemektedir.
Kaynak: Bihaber.TR
Bir Cevap Yaz
