İleri yaş bel ağrısı hastalarında değerlendirme, beyin cerrahisi pratiğinde en sık karşılaşılan ancak en dikkatli olunması gereken klinik durumlardan biridir. Bu hasta grubunda bel ağrısı, çoğu zaman yaşa bağlı değişikliklere bağlansa da, aslında osteoporotik vertebra kırıkları ve bu kırıklara yönelik uygulanan minimal invaziv girişimsel tedaviler (kifoplasti, vertebroplasti) ile kısa sürede tedavi edilebilecek ciddi bir patolojinin ilk bulgusu olabilir. Bu nedenle ileri yaş bel ağrısı, yüzeysel değil, sistematik ve çok yönlü bir yaklaşımla ele alınmalıdır.
Osteoporotik Vertebra Kırıkları
İleri yaşta bel ağrısının en sık ve en önemli nedenlerinden biri osteoporoza bağlı vertebra kompresyon kırıklarıdır. Bu kırıklar çoğu zaman ciddi bir travma olmaksızın gelişir ve ani başlayan bel ağrısı ile kendini gösterir. Ayakta durmakla artan, hareketle belirginleşen ağrı, hastanın günlük yaşam aktivitelerini ciddi şekilde kısıtlar.
Girişimsel İşlem Gerektiren Klinik Bulgular
Osteoporotik vertebra kırığı saptanan hastalarda ilk basamakta istirahat, analjezik tedavi, osteoporoz tedavisi ve gerektiğinde korse kullanımı gibi konservatif yaklaşımlar uygulanır. Ancak bu tedavilere rağmen ağrının devam etmesi, hastanın günlük yaşam aktivitelerinin kısıtlanması ve mobilizasyonun sağlanamaması durumunda kifoplasti ve vertebroplasti, etkili ve güvenilir minimal invaziv tedavi seçenekleri olarak ön plana çıkar.
Nörolojik defisiti bulunmayan ve görüntüleme yöntemlerinde sinir kökü ya da spinal kanal basısı saptanmayan osteoporotik vertebra kırığı hastalarında minimal invaziv cerrahi girişimler (kifoplasti ve vertebroplasti) tedavi seçenekleri olarak değerlendirilmelidir.
Özellikle ilaç tedavisine rağmen geçmeyen şiddetli bel ağrısı, vertebra kırığının halen aktif ve ağrıya neden olduğunu düşündürür. Bu durum, uzun süreli analjezik kullanımına bağlı yan etkiler ve yaşlı hastalarda artan düşme riskleri nedeniyle önemlidir.
Mobilizasyonun bozulması, ileri yaş hastalarda ciddi sistemik komplikasyonlara yol açabilen kritik bir durumdur. Uzamış yatak istirahati; pulmoner enfeksiyonlar, derin ven trombozu, kas kaybı ve fonksiyonel bağımsızlığın kaybı ile ilişkilidir. Bu nedenle, erken mobilizasyonu mümkün kılan minimal invaziv girişimsel işlemler, yalnızca ağrı tedavisi değil, aynı zamanda geriatrik komplikasyonların önlenmesi açısından da büyük önem taşır.
Manyetik rezonans (MR) görüntülemede akut kırık bulgularının saptanması, tedavi kararında belirleyici rol oynar. T2 ağırlıklı ve STIR sekanslarda vertebra korpusunda kemik iliği ödeminin izlenmesi, kırığın aktif olduğunu ve girişimsel tedavilerden fayda görme olasılığının yüksek olduğunu gösterir. Bu bulgular, özellikle minimal invaziv girişimlerin ağrı kontrolü ve vertebra yüksekliğinin korunması açısından uygun bir seçenek olduğunu destekler.
İlginizi çekebilir: Boyun Fıtığı Ameliyatı: Tanı, Tedavi ve Modern Yaklaşımlar
Dejeneratif Bel Ağrısı ile Ayırıcı Tanı
İleri yaş bel ağrısı her zaman girişimsel işlem gerektiren bir durumu ifade etmez. Dejeneratif bel ağrıları genellikle yavaş gelişir ve istirahatle kısmen rahatlar. Buna karşılık vertebra kırıklarına bağlı ağrı ani başlangıçlı ve lokalizedir. Bu ayrım, doğru hasta seçimi açısından kritik öneme sahiptir.
Girişimsel İşlem Öncesi Dışlanması Gereken Durumlar
Girişimsel işlem planlanan ileri yaş hastalarda, omurgaya metastaz yapan tümörler, multipl miyelom ve spinal enfeksiyonlar mutlaka dışlanmalıdır. Bu amaçla MR görüntüleme ve gerekli laboratuvar tetkikleri yapılmalıdır.
Minimal İnvaziv Girişimsel İşlemlerin Yaşlı Hastadaki Avantajları
Minimal invaziv bir işlem olan kifoplasti, vertebroplasti, ileri yaş hastalarda:
- Hızlı ağrı kontrolü
- Erken mobilizasyon
- Hastanede kalış süresinin kısalması
gibi önemli avantajlar sağlar. Bu sayede uzun süreli yatak istirahatiyle ilişkili komplikasyonların önüne geçilir.
Doğru zamanda ve doğru hastada uygulanan minimal invaziv işlemler, yaşam kalitesini belirgin şekilde artıran güvenli bir tedavi seçeneğidir; bu nedenle ileri yaşta bel ağrısı olan hastaların, uygun hasta seçimi ve tedavi planlaması için mutlaka bir beyin cerrahisi hekimine muayene olmaları önerilir.
Bir Cevap Yaz
